Ποιος αξίζει και ποιος όχι

Και τίποτε άλλο να μην συντρέχει,προσέχεις το μυθιστόρημα "Ετερόρρυθμη μέρα" για τη σπιντάτη αφήγησή του, που επιταχύνει και απογειώνεται χωρίς πουθενά να κάνει κοιλιά.

Ο ταχύς αυτός ρυθμός συντονίζεται με το τρέξιμο του Γιάννη Σπίνου, ο οποίος σαν άλλος Βέγγος τρέχει από τα ξημερώματα μέχρι αργά τη νύχτα να προλάβει όσα πρέπει, για να βγάλει λεφτά, όπως κάνουν όλοι.

Έτσι, μαζί μ’ αυτόν τρέχει ο μικροπερίοδος λαχανιαστός λόγος, τα απανωτά ασύνδετα σχήματα και η καθημερινή ιδιοπρόσωπη γλώσσα που διέπεται από προφορικότητα και στίζεται από γρήγορους διαλόγους, μηνύματα κινητών, αργκό της πιάτσας, οικεία αστειάκια μεταξύ άσπονδων φίλων κ.λπ. Ως εκ τούτου, οι τριακόσιες σχεδόν σελίδες φορτσάρουν χωρίς σταματημό.

Ο ήρωας του, αποφασίζει να ανοίξει δική του εταιρεία εκπαίδευσης πιλότων.

Είναι ένας νέος επίδοξος αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας.

Ως χώρο εγκατάστασης της εταιρείας του επιλέγει ένα παλιό συνεργείο, την ανακαίνιση του οποίου αναλαμβάνει αρχιτεκτονικό γραφείο.

Για να εξασφαλιστεί η κρατική επιδότηση οφείλουν να τηρήσουν συγκεκριμένες προδιαγραφές τις οποίες και έχουν καταθέσει με τα σχέδια του νέου χώρου.

Ο Γιάννης με αφανείς συνεταίρους στήνει αυτή την εταιρεία αναζητώντας τη συγκέντρωση ενός κεφαλαίου τόσο για την αγορά αεροσκάφους όσο και για τα έξοδα διαμόρφωσης των γραφείων.

Στην προσωπική του ζωή συζεί με τη σχέση του, υπό την άγρυπνη εποπτεία της μητέρας της. Το βιβλίο είναι δομημένο σε ωρολογιακές καταγραφές κατά τη διάρκεια ενός εικοσιτετράωρου από τη ζωή του πρωταγωνιστή.

Σε πρώτο πρόσωπο ο Γιάννης Σπίνος μας αφηγείται με καταιγιστικό ρυθμό τον αγώνα του να διεκπεραιώσει τις γραφειοκρατικές απαιτήσεις, να ξεπεράσει τα εμπόδια των συνεργατών του, να διαχειριστεί τα θέματα της προσωπικής του ζωής.

Ένας άνθρωπος βρίσκεται αντιμέτωπος με αναρίθμητα ανοιχτά μέτωπα που οφείλουν να κλείσουν ενώ το ρολόι μετρά αδυσώπητα αντίστροφα.

Τα κακώς κείμενα και οι αντιξοότητες του επιχειρείν στη σύγχρονη Ελλάδα με τη γραφειοκρατία, τα παραθυράκια, τον χρηματισμό, τον ερασιτεχνισμό των κατ’ επίφαση επαγγελματιών, το μαύρο χρήμα, το τραπεζικό σύστημα, την τοκογλυφία είναι μια εκ των θεματικών του μυθιστορήματος.

Ο συγγραφέας, εκτός από την κατάσταση στην οικονομική δραστηριότητα της σύγχρονης κοινωνίας, καταγράφει και το ανδρικό βίωμα.

Αναφέρει τις προσδοκίες στις οποίες οφείλουν να ανταποκριθούν οι άντρες, παγιδευμένοι στην εικόνα του ισχυρού αρσενικού που οι ίδιοι έχουν κατασκευάσει. Ο ήρωας του Πάσχου καλείται να είναι καταξιωμένος επαγγελματικά, υποχωρητικός συνεργάτης με αστείρευτη κατανόηση, να είναι ενεργός κοινωνικά, συνεπής ως γιος και αξιόπιστος ως σύντροφος, επινοητικός και εφευρετικός για να καλύψει τις αναποδιές.

Τσίμπημα ενοχής. Υποτίθεται πως θέλω ν’ ασχοληθώ με τα σημαντικά, κι αποφεύγω τον πατέρα μου. Τελευταία φορά σήμερα’ από αύριο θα περνάω από κει κάθε μέρα, θα κάθομαι με τις ώρες – η σκέψη μου μοιάζει με “κανόνισε να τα πούμε”, “ναι, ρε, θα σε πάρω τηλέφωνο”, μεταξύ παλιών γνωστών που συναντιούνται τυχαία.

Υποχρεούται να ανταπεξέλθει αγόγγυστα σε όλους τους ρόλους του, να υπερπηδήσει κάθε εμπόδιο και ατυχία ώστε να ικανοποιηθεί το περιβάλλον του. Η απογοήτευσή τους είναι μια επιλογή που δεν επιτρέπει στον εαυτό του.

Συνειδητοποιώ ότι, απορροφημένος στην επόμενη δουλειά και στην επόμενη μέρα, δεν μ’ έχω φανταστεί ποτέ να καπνίζω στο γραφείο του διευθυντή, χαλαρός και επιτυχημένος και δίχως το διπλό καλώδιο μπαλαντέζας γραβάτα.

Όλοι οι χαρακτήρες παρουσιάζονται ως καρικατούρες. Στο πλαίσιο, λοιπόν, της σάτιρας συναρμόζει πληθώρα στερεοτύπων με στόχο την αποδόμησή τους.

Η ένρινη φωνή της πεθεράς μου με τσακώνει με το “Άκου να σου πω” στην άκρη της γλώσσας. Απ’ την τρομάρα κοντεύω να γκρεμιστώ απ’ το μηχανάκι -είναι και σαν φάντασμα η άτιμη: λευκή ρόμπα, ροζ παντόφλες, μαλλιά απολιθωμένα από περμανάντ, ρυτίδες σαν ισοϋψείς σε χάρτη ορεινού αεροδρομίου.

Ο συγγραφέας έχει χρησιμοποιήσει στερεότυπα και προκαταλήψεις τα οποία επενδύει με χιούμορ για να καταδείξει τις παθογένειες των σύγχρονων κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών.

Ο Πάσχος εμπνέεται από την αστική καθημερινότητα αποδίδοντας με αληθοφάνεια όσα συμβαίνουν. Ο ήρωάς του, ένας συμβατικός άνθρωπος, προσεγγίζεται και παρουσιάζεται μέσα από τις επιλογές του. Η ψυχολογική του κατάσταση περιγράφεται λεπτομερώς με έντονη παραστατικότητα.

Δυο λόγια για τον συγγραφέα 

Ο Αντώνης Πάσχος γεννήθηκε το 1979, μεγάλωσε στις Σέρρες και ζει στην Αθήνα. Κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε έξι γλώσσες.

Η συλλογή διηγημάτων του Το αδελφομοίρι και άλλες ιστορίες, η οποία κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Στερέωμα το 2023, συμπεριλήφθηκε στη βραχεία λίστα για το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας 2024 και στη μικρή λίστα των Βραβείων του Αναγνώστη στη κατηγορία Διήγημα.